Doğru hisse senedi nasıl seçilir? (Hisse senedi analizi)

---

Borsada hisse senedi nasıl alınır? Doğru hisse senedi nasıl seçilir? Soruları genelde borsaya yeni başlayan yatırımcıların en çok aradığı konuların başında yer alıyor.

 

Peki hisse senedi alınmadan önce bilinmesi gerekenler neler? Şirket hisse alırken dikkat edilmesi gerekenleri öğrenerek bir adım önde olacağız.

Borsada doğru hisse nasıl seçilir?

Bir hisse senedi seçimi yapabilmek için aslında bir çok değerleme mevcut. Biz bugün işin temel analiz tarafına göz atıp, borsa yatırımcısına rehber olacak bilgileri maddeler halinde sıralayacağız.

Devamında da borsa yatırımcısına hisse senedi analizi nasıl yapılır? Temel analizde dikkat edilmesi gerekenler neler? Bu soruları ve merak edilen daha bir çok konuyu inceleyeceğiz. Yazıyı okumak istemeyenler arkadaşlar için de “Borsada doğru hisse senedi nasıl seçilir” videomuzun linkini buraya bırakıyorum.

Yazıya başlamadan önce “borsada oynamak” mantığını tamamen aklımızdan çıkarmalıyız. Borsa bir oyun alanı değildir! Her şeyden önce borsada oynamak yerine, şirketlere ortaklık mantığı ve yatırım yapma felsefesini benimsememiz gerekiyor. Ancak bu doğrultuda yapılan seçimlerden güzel kazançlar elde edilebilir.

Aslında Borsada yatırım yapmak, hisse senedi almak en kolay olan durumdur. Ancak başarılı ve bilinçli bir şekilde yatırım yapmak çok zordur. Borsada hisse senedi almak ve hisse senedi analizi yapmak içinde dikkat etmeniz gereken iki önemli konu ve analiz çeşidi bulunmaktadır.

• Teknik Analiz
• Temel Analiz

Bu iki analiz çeşidini iyi bir şekilde öğrenir, doğru şekilde yorumlayıp, bir strateji geliştirebilirseniz her daim kazanan tarafta olursunuz.

Bu “Doğru hisse senedi nasıl seçilir?” Yazımızda ki amacımız sizin borsada doğru tarafta yer almanızı, yatırımlarınızı doğru bir şekilde yönlendirmenize yardımcı olabilmektir.

Genel olarak sosyal medyada, finansal piyasalarda, ünlü televizyon kanallarında yatırımcılara yön veren, onlara yardımcı olan kişileri incelediğinizde de ya teknik analizi iyi bildiğini ya da temel analiz konularına bir hayli hakim olduğunu yani bu işin eğitimini aldığını görürsünüz.

Merkezi Kayıt Kurulu (MKK) tarafından 25 Ağustos 2021 günü yayınlanan son verilere göre, Türkiye’de borsada işlem yapan yatırımcısı sayısı 2.56 milyonu aşmış durumunda. Bu yatırımcılar arasında;

• Bilinçsiz yatırımcılar,
• Bilinçli yatırımcılar,
• Profesyonel yatırımcılar yer almaktadır.

Tam bu noktada sizin de bir seçim yapıp, hangi “yatırımcı” olacağınıza karar vermeniz gerekmektedir.

Veya şöyle soralım. Bir hisse senedini alırken bilinçsiz bir şekilde mi? Almak isterseniz, yoksa ne yaptığını bilen bilinçli bir şekilde mi? Tercih sizin, kararınıza göre devam edebilirsiniz.

Ayrıca hisse senetleri hakkında daha detaylı bir eğitim almak isterseniz de sitemizde ücretsiz olarak yer alan “Hisse Senetleri Hakkında Bilinmesi Gereken Pratik Bilgiler” yazımıza göz atabilirsiniz.

Hisse senedi yatırımcısına tavsiyeler

Hisse senedi almadan önce doğru hisse senedini seçimi yapabilmek için bazı kurallara uymanız gerekiyor. Borsada işlem yapan herkesin kesinlikle göz ardı etmemesi, bilmesi ve kendisine rehber edinmesi gereken 13 yatırım tavsiyesini şu şekilde sıraladık.

• Hisse senedini bir oyun kağıdı olarak değil, ortaklık belgesi olarak görün.
• Aldığınız hisseyi detaylı bir şekilde araştırın. Ne alır, ne satar, asıl faaliyet alanı nedir? İhracat-ithalat yapıyor mu? Detaylı şekilde öğrenin.
• Para kazanmak istiyorsanız, para kazanmayı bilen insanlar gibi düşünmelisiniz. Bu yüzden teknik ve temel analiz öğrenin. Teknik ve temel analizi aynı anda kullanmak çok önemlidir. Sadece temel analize veya sadece teknik analize takılı kalmayın.
• Tüyolardan, uçacaklardan, kaçacaklardan, hızlı koşanlardan uzak durun.
• Bir hissenin fiyatına değil, piyasa değerine bakın. Bilanço okumayı, hisse senedi değeri hesaplamayı öğrenin.
• Borsada al-sat yapmak zordur. Kısa vadeli işlemlerden ziyade daha uzun vadeli işlemleri tercih edin. Duygusallığı kenara bırakın. Borsada çok bekleyen çok kazanır.
• Tek hisseye takılı kalmayın. Sepet yapmayı ihmal etmeyin. En az 4, en fazla 8 farklı sektöre yatırım yapın.
• Şirketin geçmiş yıl satışlarına, mali tablosuna ve ortağı bulunup bulunmadığına dikkat edin. Yabancı ortaklıklar hisse değerini olumlu yönde etkileyebilir.
• Hikayesi olan, büyüme potansiyeli taşıyan şirketleri tercih edin ve şirket karlılığındaki devamlılığa odaklanın.
• Bilançoda dönen varlıklara, faaliyet karlarına odaklanın ve durmadan zarar eden şirketlerden uzak durun.
• Temettü veren şirketler iyidir. Yatırımcısını koruyan şirketleri tercih edin.
• Derinlik programlarını kullanın ancak bunların her şey olmadığını bilin. Takaslar fikir verir ancak takas fiyatları her şey demek değildir. Büyük oyuncular farklı kurumlardan da işlem yapabilir. Bu durumda sizin takaslarda yanıltabilir.
• Borsa ve yatırım yapmak psikoloji işidir. Sabrınızı ve psikolojinizi doğru yönlendirmeyi öğrenin.

 

Borsada hisse alırken nelere dikkat edilmesi gerekenleri yukarı sıraladık. Peki bunları nasıl kullanabiliriz? Hisse senedi analizi nasıl yapacağız? Bu maddeleri biraz daha açarak konuyu detaylandıralım.

-Şirket satışları (büyüme potansiyeli, sektörü konumu, kurumsallık ve hikaye)

Borsada bir hisseyi alacağız zaman, hisse senedi analizi yapmanız için o şirketin geçmiş yıllardaki satışlarına bakmanız önemli olacaktır.

Çünkü şirket, karını enflasyon oranında artıramıyor veya bir büyüme hikayesi ortaya koyamıyorsa şirkette kötü giden bir durum olabilir.

Sektördeki konumu iyi, ilgili sektörde ilk 10 içinde yer alıyor. Düzenli yatırım yaparak teknolojisini güncelliyor ve her sene karını artıyorsa ve istikrarlı bir büyüme yakalamış ise o şirketin geleceği-potansiyeli de var demektir.

Şirketlerde ihracat ve ithalat kalemleri de büyük önem arz etmektedir. Döviz kurlarında beklenmedik bir değişmenin firmaların gelir ve giderlerini olumsuz etkiler. Bu konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak isterseniz “Firmaların kur riski neden önemli?” yazımızı inceleyebilirsiniz.

İhracat veya ithalat girdisi tespit edilmelidir. Döviz fazlası olan şirketler “pozitif”, döviz açığı olan şirketler “negatif” olarak yorumlanabilir. Ancak döviz kurlarında yaşanan uzun kalıcı bir düşüş dalgası da bu durumu tersine çevirecektir. Dövizdeki artıştan en çok etkilenen sektörleri görmek isterseniz yazı linkini buraya bırakıyorum.

Borsada hissesini alacağınız şirketi değerlendirirken size yol gösterici olacak önemli bir konu da aynı sektördeki rakip şirketlerdir. Sizin alacağınız şirketin rakipleri, bilanço büyükleri, faaliyetleri, karlılıkları karşılaştırma açısından çok yardımcı olabilir.

Sizin şirketiniz A ise diğer rakipler ile A şirketinin genel bir karşılaştırması piyasa değerlemesi hakkında size güzel fikirler verir.

Şirketin yatırımları takip etmeniz için bilançolarında yer alan faaliyet raporlarını okuyabilirsiniz.

 

-Patron kimdir? (Şirket bilançosu, finansal güç ve temettü dağıtımı)

Bir şirkette en önemli unsurların başında bilançosu, ortakları ve patronu gelmektedir. Bilançosu iyi, finansal ayağı güçlü ve iyi bir patron tarafından yönetilen bir şirket her daim ayakta kalabilir. Yabancı ortaklı şirketler adaletli bir şekilde temettü verdiği gibi bilançolarda da cımbızlama işlemlerine girişmezler ve ortaklarının bir birini denetlemesi de avantaj sayılır.

Ülkemizdeki ekonomi politikalarında sürdürülebilirlik düşük olduğu için olası içsel bir kriz ya da küresel bir ekonomik kriz ile karşılaşıldığında şirketin patronu ve ortaklarının mali yönden güçlü olması gerekmektedir.

Çünkü yaşanılabilecek krizlerde şirkete finansal destek sağlanabilmelidir. Piyasalarda klasik bir söylemdir;  “Patron şirketi desteklemelidir, şirketi patronu değil”. Kötü arkadaşlar ile yola çıkmadığınız gibi kötü patronlar ile de aynı yolda olmayın.

Temettü dağıtan şirket iyidir. Neden derseniz?

Bir şirket temettü dağıtmaya karar vermiş ise belli bir miktarda kar ediyor, yani kazanıyor ve bu kazandığı miktarın bir bölümünü de yatırımcılarına vermeyi tercih ediyor demektir. Düz mantık şirket temettü dağıtıyor ise zaten o şirket finansal olarak güçlü demektir.

Bazı şirketlerin öz sermayesi düşük gözüküyor olabilir. Öz sermayesi düşük olan şirket kötü demek değildir. Aksine her hangi bir şirket yıllık karının temettü olarak dağıtıyor ise öz sermayesi düşük görünebilir.

• Temetü nedir, nasıl hesaplanır? 

Şirket kar mı ediyor, zarar mı?

Çok  ileri düzeyde muhasebe bilgisine gerek olmayan basit bir değerleme-değerlendirme aşaması. Şirket zarar mı yoksa kar mı ediyor?

Bilançosunu takip ettiğiniz şirketin sürekli zarar ettiğini görüyorsanız o hisseden uzak durmanız iyi olacaktır.

Burada dikkat edilmesi gereken konu şirketin sürekli zarar etmesidir. Sürekli zarar eden şirketlerde sorun vardır. Ancak dönemsel zararlar 1-2 yıllık olan durumlar düzeltilebilir. Bir şirket her hangi bir etken olmadan (virüs, ekonomik kriz, küresel krizler vs.) durmadan zarar ediyorsa o şirket ile yollarınızı ayırmanız gerekmektedir.

Karını bir önceki seneye göre artıran ve her sene kademli bir şekilde büyüyen şirketlerde potansiyeli yüksek olan şirketlerdir.

Şirketler için esas faaliyet karı önemli

Bir işletmenin, brüt satış karından, faaliyet giderleri toplamının düşülmesi ile elde edilen kara esas faaliyet karı denir. Şirketlerde esas olan faaliyet karlarıdır.

Bazı dönemlerde şirket kar veya zarar edebilir. bunlar içinde bulunduğu sene itibariyle değişkenlik gösterebilir. Şirket bilançosunda net kar ve zarardan sonra faaliyet karı incelenmelidir.

Şirket kendi işinden mi? Para kazanıyor yoksa yan gelirle mi? Bunu elde ediyor.

Bunu şöyle açıklayabiliriz. Şirketler döviz fazlası olduğu zamanlarda kurdaki yükseliş ile karlarında artış yaşanabilir veya şirket bir taşınmazını satmıştır ve bu bilançoya kar olarak yansımıştır. O yüzden bir hisse senedi alırken esas faaliyet karları bakılması gereken öncelikli konular arasında yer almalıdır.

Gelir tablosunda, bütün maliyetler çıktından sonra geriye kalan da şirketin kar marjını içermektedir. Bu kar marjı her dönem artıyor ise şirketin maliyetleri kontrol edilebilir ve sağlıklı olduğunu gösterecektir. Böyle şirketleri pozitif olarak değerlendirebilirsiniz.

-Şirket haberleri

Borsada doğru hisse senedi seçilirken, haber içerikleri düzenli takip edildiği takdirde size şirket hakkında çok güzel bilgiler verecektir. Bir hisse senedi almadan önce veya almayı düşündüğünüz anda şirket ile ilgili haberleri  aratın, şirket hakkında araştırmalar yapın, internet sitelerini taratın.

Bazı haberler hemen Kamuoyu Aydınlatma Plartformu’na (KAP) düşmez. Bu taramalar sonucunda ufak bir haber, güzel veya kötü bir bilgi size çok fayda sağlayabilir.

Bu şu demek oluyor; Burada işinize yarayacak bir bilgi sizi büyük zarardan kurtarabileceği gibi büyük kazançlara da itebilir. Bu yüzden şirket haberleri de hisse alırken dikkat edilmesi gereken unsurlar listemize alıyoruz.

-Kademeli alım yapma (hisse sepeti, hisse tahtası)

Hiç bir hisseye, döviz veya emtia ürününe bütün sermayeniz ile alım yapmayın, paranızı parçalara bölün. Kademeli bir şekilde alın veya satın.

Bu şu demek; Olası geri çekilmelerde veya ilgili enstrümanların düşüşlerinde maliyet düşürmek için harika bir uygulamadı.

10 liradan aldığınız ürün 4-5 liraya kadar gerileyebilir. Siz 10 lira olan ürüne ucuz diye bütün paranız ile daldığınızda düşüşlerin sürmesi durumunda zararınız katlanacaktır ve aynı ürünü daha düşük maliyetten de alamamış olacaksınız. Kademeli alımlarda bunun önüne geçmiş olursunuz. En basit stop loss yazımıza da göz atmanızı tavsiye ederim.

Aynı şekilde ilgili ürün yükselişe başladığında  hemen elinizdeki bütün sermayeniz ile satışa geçerseniz uzun bir yükseliş trendini de kaçırmış olur, trenden ilk atlayanlar kervanına geçiş yapmış olursunuz. Ancak kademeli satış sizi yükselen fiyatlara karşı da koruyacaktır. Daha fazla kar almak var iken en düşük kar ile yetinmek zorunda kalmazsınız.

Bir sektöre, şirkete takılıp kalmayın. İçinde bulunduğunuz dönemin koşullarını, teknolojik gelişmelerini veya trendlerine uygun firmaları veya sektörleri çeşitlendirerek yatırım yapın. (Pandemide sağlık, ilaç-kimya, bilgi teknolojileri, e-ticaret, tarım sektörleri öne çıkarken; havacılık, turizm, eğlence, otomotiv ve enerji vb. gibi. sektörler gerilemişti)

Hisse senedinde kimlerin alım, kimlerin satım yaptığını takip edin. Takaslara göz atın ancak her şey takas fiyatı demek olmadığını da bilin.

 

Ücretsiz en iyi borsa takip programları ile piyasalarda olan bitenleri kaçırmayın.

Doğru hisse senedi nasıl seçilir? Borsada hisse senedi alırken nelere dikkat etmeliyiz yazımızın sonuna gelmiş bulunuyoruz.

Artık borsada hisse alırken nelere dikkat etmeniz, hangi hisseleri almamanız gerektiğini pratik olarak biliyorsunuz. Bu değerleri kısa vade yatırımlardan çok uzun vadeli yatırımlarda kullanmanız size daha çok fayda sağlayacaktır. Bu bilgiler ile artık sizde bilinçli bir yatırımcı oldunuz. Hisse senedi alım satımlarınızda başarılar.

“Ben daha çok kendimi geliştirmek istiyorum. Profesyonel bir yatırımcı olacağım” diyorsanız hisse senedi değeri hesaplamasını ve teknik analiz konusunu da öğrenmeniz gerektiğini unutmayın!

 

-“En Çok Okunan 24 Ekonomi Kitabı” yazı içeriğimiz ilginizi çekebilir.