Faiz nedir? Faiz haram mı?
Faiz nedir? Faiz almak haram mı? Sorularını cevapladık. Faiz: “Banka ve benzeri bir yere ya da bir kimseye belli bir süre işletilmek üzere ödünç verilen paranın kullanımına karşılık olarak alınan kâr; başkasının parasını belli bir süre kullanmak, işletmek için ödenen para.”
İhtiyaçlarımızı karşılamak için yeterli paramız yoksa borç alabilir ve satın aldıklarımız için gerekli ödemeyi gelecekte yapabiliriz. Faiz, bu imkâna sahip olabilmenin maliyetidir. Faiz aynı zamanda bir getiridir. Nasıl mı?
Gelirimizin bir kısmını harcamayıp, tasarruf edebilir ve tasarruflarımızı finansal sistem aracılığıyla ihtiyacı olanlara borç verebiliriz. Böylece faiz getirisi kazanırız. Yani, piyasada tasarruf edenler bir arz, borç almak isteyenler ise bir talep oluşturur.
Finansal sistemde borç alıp verirken karşılaştığımız faizler, nominal faiz oranlarıdır. Nominal faizler; reel faiz oranı, risk primi ve beklenen enflasyon oranının toplamından oluşur.
Nominal faiz, görünürdeki kazancı; reel faizse enflasyondan arındırılmış gerçek kazancı gösterir. Nominal faizin %10 olduğu bir durumda 100 TL’lik bir tasarrufun görünür getirisi 10 TL olur. Ama enflasyon %5 ise alım gücü de %5 azalır. Yani reel faiz %5tir. Reel faiz piyasadaki fon arzı ve talebine göre belirlenir. Talep edilen reel faiz arttıkça, nominal faizler de artar.
Nominal faizler; risk primlerinden de etkilenir. Borç verenler veya finansal aracılar temerrüt riski, likidite riski ve vade riski ile karşılaşabilirler.
Temerrüt riski, borçlanan kişinin borcunu geri ödememe veya geç ödeme olasılığıdır. Borcun ödenmeme riski arttıkça uygulanacak nominal faiz artar.
Borçlanma araçlarının likiditesi de nominal faizleri etkiler. Likiditesi düşük varlıkların, piyasada hızlı şekilde ve değerini kaybetmeden satılması daha zordur. Bu yüzden Likiditesi düşük finansal varlıklar karşılığında borç verenler; daha fazla nominal getiri beklerler.
Vadeyse borcun ödenmesi için tanınan süredir. Vadenin artması; borç verenler için daha fazla risk, daha fazla nominal faiz demektir. Enflasyon beklentileri de piyasada talep edilen faizleri etkiler. Artan enflasyon tahminleri, faizleri de arttırır. – TCMB
FAİZ HARAM MI? VADELİ MEVDUAT HESABI CAİZ Mİ?
Faiz kazancı alın teri ile olmadığı için dinimizce haram olarak kabul ediliyor ve bir zaruret bulunmadıkça faiz almak da vermek de caiz değildir.
Diyanet İşleri, ‘Vadeli mevduat hesabı caiz mi?’ sorusuna cevap verdi ve vadeli mevduat hesaplarına para yatırmanın haram olup olmadığını açıkladı.
Faizli mevduat hesaplarına bilerek ve isteyerek para yatırılmaması gerektiğini belirten Diyanet İşleri Başkanlığı, “Bu tür mevduat hesaplarına tahakkuk ettirilen fazlalıklar faiz olup dinen haramdır. Söz konusu faiz oranlarının enflasyonun altında ya da üstünde olması, bu işlemi faiz olmaktan çıkarmaz. Bu itibarla bankaların vadeli mevduat hesaplarına para yatırmak caiz değildir“ diye ekledi.
